Kecurian identiti adalah satu bentuk jenayah di mana seseorang memperolehi dan menggunakan maklumat peribadi individu lain tanpa kebenaran atau pengetahuan mereka, selalunya untuk tujuan kewangan atau keuntungan peribadi.
Maklumat peribadi ini termasuk nama, nombor kad pengenalan, maklumat akaun bank, nombor kad kredit, kata laluan, dan butiran peribadi lain yang unik kepada seseorang individu. Penceroboh menggunakan maklumat ini untuk menyamar sebagai mangsa dan melakukan pelbagai aktiviti penipuan, seperti membuka akaun bank baharu, memohon kad kredit, membuat pembelian, atau bahkan melakukan aktiviti jenayah atas nama mangsa.
Kecurian Identiti
Apakah Kesan Negatif Kecurian Identiti?
Kecurian identiti boleh memberi kesan yang sangat buruk kepada mangsa. Antara kesan-kesannya adalah seperti berikut:
Kerugian Kewangan
Penceroboh boleh menggunakan maklumat peribadi mangsa untuk membuat pembelian, membuka akaun baharu, atau memohon pinjaman atas nama mangsa.
Ini boleh menyebabkan kerugian kewangan yang besar kepada mangsa. Mangsa mungkin perlu menanggung hutang yang bukan dilakukan oleh mereka, dan proses untuk membersihkan nama mereka boleh menjadi sangat rumit dan memakan masa.
Reputasi Teruk
Kecurian identiti juga boleh merosakkan reputasi mangsa, terutamanya jika penceroboh melakukan aktiviti jenayah atas nama mangsa.
Ini boleh menyebabkan mangsa menghadapi masalah undang-undang atau kesukaran mendapatkan pekerjaan atau pinjaman pada masa hadapan.
Mangsa mungkin perlu membuktikan bahawa mereka tidak melakukan jenayah tersebut, dan ini boleh menjadi proses yang sukar dan menyakitkan.
Tekanan Emosi
Menjadi mangsa kecurian identiti boleh menyebabkan tekanan emosi yang besar. Mangsa mungkin berasa tertekan, marah, atau takut, dan mungkin memerlukan masa yang lama untuk memulihkan kesan kecurian identiti.
Mereka mungkin berasa tidak selamat dan sentiasa bimbang tentang keselamatan maklumat peribadi mereka pada masa hadapan.
Masa dan Usaha
Memulihkan kesan kecurian identiti boleh mengambil masa dan usaha yang banyak. Mangsa perlu menghubungi bank, syarikat kad kredit, dan agensi-agensi lain untuk melaporkan penipuan dan membetulkan maklumat mereka.
Proses ini boleh mengambil masa berbulan-bulan atau bertahun-tahun. Mangsa mungkin perlu mengisi banyak borang, membuat banyak panggilan telefon, dan menyediakan dokumen sokongan untuk membuktikan identiti mereka.
Kesan Jangka Panjang
Kesan kecurian identiti boleh berlarutan untuk jangka masa yang panjang. Walaupun mangsa berjaya membersihkan nama mereka, rekod kecurian identiti mungkin masih wujud dalam pangkalan data tertentu.
Ini boleh menyebabkan masalah pada masa hadapan apabila mangsa cuba memohon pinjaman, mendapatkan pekerjaan, atau menjalankan aktiviti lain yang memerlukan pemeriksaan latar belakang.
Kesan kepada Keluarga
Kecurian identiti juga boleh memberi kesan kepada ahli keluarga mangsa.
Sebagai contoh, jika penceroboh menggunakan maklumat mangsa untuk melakukan jenayah, ahli keluarga mangsa mungkin juga menghadapi masalah undang-undang atau tekanan emosi.
Bagaimana Cara Mencegah Kecurian Identiti Daripada Berlaku?
Walaupun kecurian identiti merupakan satu ancaman yang serius, terdapat beberapa langkah pencecahan yang boleh diambil untuk mengurangkan risiko menjadi mangsa. Antaranya ialah:
Lindungi Maklumat Peribadi
Jangan sesekali berkongsi maklumat peribadi seperti nombor kad pengenalan atau maklumat akaun bank dengan sesiapa sahaja, kecuali jika anda pasti bahawa mereka boleh dipercayai.
Elakkan daripada membawa dokumen penting yang tidak diperlukan bersama anda, dan simpan dokumen ini di tempat yang selamat di rumah.
Gunakan Kata Laluan yang Kuat
Gunakan kata laluan yang kuat dan unik untuk semua akaun anda, dan tukar kata laluan secara berkala.
Kata laluan yang kuat harus mengandungi kombinasi huruf besar dan kecil, nombor, simbol dan aksara khas.
Elakkan daripada menggunakan kata laluan yang mudah diteka, seperti tarikh lahir atau nama ahli keluarga.
Berhati-hati dengan E-mel dan Pautan
Jangan klik pada pautan atau lampiran dalam e-mel yang mencurigakan, terutamanya jika ia meminta maklumat peribadi anda.
Penceroboh sering menggunakan taktik pemalsuan (phishing) untuk menipu mangsa agar mendedahkan maklumat sensitif. Sentiasa sahkan identiti penghantar sebelum memberikan sebarang maklumat.
Pantau Akaun Anda
Pantau penyata bank dan kad kredit anda secara kerap untuk mengesan sebarang aktiviti yang mencurigakan.
Jika anda mendapati sebarang transaksi yang tidak dikenali, hubungi bank atau syarikat kad kredit anda dengan segera untuk melaporkan aktiviti tersebut.
Gunakan Perisian Keselamatan
Gunakan perisian keselamatan seperti antivirus dan firewall untuk melindungi komputer dan peranti mudah alih anda daripada perisian hasad.
Pastikan perisian ini sentiasa dikemas kini dengan versi terbaru untuk perlindungan yang optimum.
Musnahkan Dokumen Sensitif
Musnahkan dokumen yang mengandungi maklumat peribadi anda, seperti penyata bank atau bil, sebelum membuangnya.
Gunakan mesin penghancur kertas untuk memusnahkan dokumen ini secara selamat. Jangan buang dokumen ini tanpa dihancurkan terlebih dahulu.
Berjaga-jaga di Media Sosial
Berhati-hati dengan maklumat yang anda kongsi di media sosial, kerana ia boleh digunakan oleh penceroboh untuk mencuri identiti anda.
Elakkan daripada berkongsi maklumat sensitif, seperti alamat rumah atau nombor telefon, di laman media sosial.
Tetapkan tetapan privasi akaun anda untuk menghadkan akses kepada maklumat peribadi anda.
Gunakan Pengesahan Dua Faktor
Apabila tersedia, gunakan pengesahan dua faktor (2FA) untuk akaun dalam talian anda.
Ini memerlukan langkah pengesahan tambahan selain kata laluan anda, seperti kod yang dihantar melalui SMS atau aplikasi pengesahan, untuk mengakses akaun anda.
Langkah tambahan ini menjadikan lebih sukar bagi penceroboh untuk menceroboh akaun anda.
Berhati-hati dengan WiFi Awam
Apabila menggunakan rangkaian WiFi awam, elakkan daripada mengakses laman web sensitif atau melakukan transaksi kewangan.
Rangkaian ini selalunya tidak selamat dan boleh dipantau oleh penceroboh.
Gunakan rangkaian virtual peribadi (VPN) jika anda perlu mengakses maklumat sensitif semasa menggunakan WiFi awam.
Semak Laporan Kredit Anda
Semak laporan kredit anda secara berkala untuk mengesan sebarang aktiviti mencurigakan atau akaun yang tidak dikenali.
Anda berhak mendapatkan satu salinan percuma laporan kredit anda setiap tahun dari setiap biro kredit utama.
Jika anda mengesan sebarang aktiviti mencurigakan, laporkan kepada biro kredit dengan segera.
Apakah Jenis-jenis Kecurian Identiti?
Terdapat pelbagai jenis kecurian identiti yang berlaku, bergantung kepada cara maklumat peribadi diperolehi dan bagaimana ia digunakan oleh penceroboh. Antara jenis-jenis kecurian identiti yang kerap terjadi adalah seperti berikut:
Kewangan
Ini adalah jenis kecurian identiti yang paling biasa.
Penceroboh menggunakan maklumat peribadi mangsa, seperti nombor kad kredit atau maklumat akaun bank, untuk membuat pembelian, memindahkan wang, atau membuka akaun baharu atas nama mangsa.
Perubatan
Penceroboh menggunakan maklumat perubatan mangsa, seperti nombor insurans atau rekod perubatan. Tujuannya adalah untuk mendapatkan rawatan perubatan, ubat-ubatan, atau membuat tuntutan insurans palsu atas nama mangsa.
Insurans
Penceroboh menggunakan maklumat peribadi mangsa untuk membuat tuntutan insurans palsu atau untuk mendapatkan polisi insurans baharu atas nama mangsa.
Kerajaan
Jenis kecurian identiti ini melibatkan penggunaan maklumat peribadi mangsa, seperti nombor keselamatan sosial atau lesen memandu. Pencuri mahu mendapatkan faedah kerajaan, membuat dokumen pengenalan palsu, atau melakukan jenayah atas nama mangsa.
Kanak-kanak
Penceroboh menggunakan maklumat peribadi kanak-kanak, yang selalunya mempunyai sejarah kredit yang bersih, untuk membuka akaun baharu atau memohon kredit.
Kecurian identiti jenis ini mungkin tidak dikesan untuk jangka masa yang panjang, sehingga kanak-kanak itu meningkat dewasa dan mula memohon kredit.
Pengguna
Jenis kecurian identiti ini berlaku apabila penceroboh menggunakan maklumat log masuk mangsa, seperti nama pengguna dan kata laluan, untuk mengakses akaun dalam talian mereka.
Ini boleh melibatkan akaun e-mel, media sosial, atau akaun lain yang mengandungi maklumat peribadi.
Pekerjaan
Penceroboh menggunakan maklumat peribadi mangsa, seperti nombor keselamatan sosial, untuk mendapatkan pekerjaan atau memohon faedah pengangguran atas nama mangsa.
Sewaan
Penceroboh menggunakan maklumat peribadi mangsa untuk menyewa hartanah, seperti apartmen atau rumah, atas nama mangsa.
Ini boleh menyebabkan kerosakan kredit mangsa jika penceroboh gagal membayar sewa atau merosakkan hartanah tersebut.
Jenayah
Jenis kecurian identiti ini berlaku apabila seseorang yang ditangkap atas tuduhan jenayah menggunakan nama dan maklumat peribadi orang lain sebagai identiti mereka.
Ini boleh menyebabkan mangsa menghadapi masalah undang-undang dan kesan negatif terhadap rekod jenayah mereka.
Sintetik
Penceroboh mencipta identiti baharu dengan menggabungkan maklumat peribadi yang dicuri dari pelbagai individu dengan maklumat palsu.
Identiti sintetik ini kemudiannya digunakan untuk memohon kredit, membuka akaun, atau melakukan aktiviti penipuan lain.
Apakah Langkah Pencegahan dan Keselamatan Berkaitan Kecurian Identiti?
Kecurian identiti boleh menjadi satu masalah yang besar dan memakan masa untuk diselesaikan. Oleh itu, adalah penting untuk mengambil langkah-langkah untuk melindungi maklumat peribadi anda dan menghindari penipuan identiti.
Di bawah ini, terdapat beberapa langkah yang boleh diambil untuk mencegah kecurian identiti.
Perlindungan Maklumat Peribadi
Untuk melindungi maklumat peribadi anda, pastikan bahawa anda hanya memberikan maklumat peribadi anda kepada pihak yang sah dan dipercayai.
Jangan sekali-kali memberikan maklumat peribadi anda kepada orang yang tidak dikenali atau melalui telefon yang tidak diketahui. Selain itu, pastikan bahawa anda merahsiakan maklumat peribadi anda seperti kata laluan dan nombor kad kredit.
Amalan Keselamatan dalam Talian
Berikut adalah beberapa amalan keselamatan siber dalam talian yang boleh membantu mencegah kecurian identiti:
- Gunakan kata laluan yang kuat dan unik untuk setiap akaun anda.
- Jangan menggunakan maklumat peribadi seperti tarikh lahir atau nama untuk kata laluan anda.
- Jangan berkongsi kata laluan anda dengan sesiapa.
- Pastikan bahawa anda mengubah kata laluan anda secara berkala.
- Pastikan bahawa anda sentiasa memastikan bahawa laman web yang anda gunakan adalah selamat dan sah.
- Pastikan bahawa anda tidak membuka lampiran atau mengklik pautan dari e-mel yang tidak dijangka.
Amaran dan Pemberitahuan
Pantau akaun bank dan kad kredit anda secara berkala untuk mengesan sebarang aktiviti yang mencurigakan.
Anda juga boleh mendaftar untuk menerima amaran dan pemberitahuan dari bank anda jika terdapat sebarang aktiviti yang mencurigakan pada akaun anda. Selain itu, pastikan bahawa anda memeriksa laporan kredit anda secara berkala untuk memastikan bahawa tiada aktiviti yang mencurigakan.
Penggunaan Media Sosial
Pastikan bahawa anda tidak berkongsi maklumat peribadi anda seperti nombor telefon atau alamat rumah di media sosial.
Selain itu, pastikan bahawa anda tidak memberi akses kepada maklumat peribadi anda pada profil media sosial anda.
Jangan menerima permintaan kawan dari orang yang tidak dikenali dan pastikan bahawa anda tidak berkongsi maklumat peribadi anda dengan sesiapa.
Penggunaan Komputer dan Rangkaian
Pastikan bahawa anda mempunyai perisian antivirus dan firewall yang dikemas kini pada komputer anda. Jangan menggunakan rangkaian Wi-Fi awam untuk urusan peribadi anda seperti perbankan dalam talian.
Pastikan bahawa anda hanya menggunakan rangkaian yang selamat dan terlindung dengan kata laluan yang kuat.
Apakah Langkah Pemulihan Mangsa Kecurian Identiti?
Sekiranya anda menjadi mangsa kecurian identiti, ambil tindakan segera untuk mengurangkan kesan negatif dan mengelakkan mudarat yang lebih besar.
Berikut adalah langkah-langkah yang boleh anda ambil untuk memulihkan diri dari kecurian identiti:
Laporkan kepada Pihak Berkuasa
Hubungi polis untuk membuat laporan kecurian identiti. Dapatkan salinan laporan polis, kerana ini mungkin diperlukan untuk membatalkan akaun atau membetulkan rekod kredit anda.
Hubungi Syarikat Kad Kredit dan Bank
Maklumkan kepada syarikat kad kredit dan bank anda tentang kecurian identiti tersebut.
Minta mereka untuk menutup sebarang akaun yang telah dikompromi atau dibuka tanpa pengetahuan anda, dan dapatkan kad baharu dengan nombor yang berbeza.
Laporkan kepada Biro Kredit
Hubungi CCRIS dan CTOS untuk melaporkan kecurian identiti. Minta mereka untuk meletakkan amaran penipuan pada fail kredit anda, yang akan memaklumkan kepada pemiutang untuk mengesahkan identiti anda sebelum membuka sebarang akaun baharu atas nama anda.
Semak Laporan Kredit Anda
Dapatkan salinan laporan kredit anda dari setiap biro kredit dan semak dengan teliti untuk sebarang aktiviti atau akaun yang mencurigakan.
Sekiranya anda mengesan sebarang aktiviti penipuan, hubungi pemiutang yang terlibat untuk memaklumkan kepada mereka tentang situasi tersebut.
Tukar Kata Laluan dan PIN
Tukar kata laluan dan PIN untuk semua akaun dalam talian, bank, dan kewangan anda. Pastikan untuk menggunakan kata laluan yang kuat dan unik untuk setiap akaun.
Pantau Akaun Anda
Pantau penyata bank dan kad kredit anda secara kerap untuk sebarang aktiviti yang mencurigakan.
Pertimbangkan untuk mendaftar dalam perkhidmatan pemantauan kredit, yang akan memaklumkan kepada anda tentang sebarang perubahan pada laporan kredit anda.
Simpan Rekod
Simpan rekod terperinci tentang semua komunikasi dan tindakan yang anda ambil berkaitan dengan kecurian identiti tersebut. Ini termasuk salinan laporan polis, surat kepada pemiutang, dan sebarang dokumen lain yang berkaitan.
Dapatkan Bantuan
Pertimbangkan untuk mendapatkan bantuan dari kaunselor kredit seperti Agensi Kaunseling dan Pengurusan Kredit (AKPK) atau peguam yang ada pengkhususan dalam kes kecurian identiti.
Mereka boleh memberi panduan dan sokongan tambahan untuk membantu anda mengembalikan identiti dan kredit anda.
Kekal Berwaspada
Setelah anda memulihkan diri dari kecurian identiti, adalah penting untuk kekal berwaspada untuk mengelakkan kejadian ini berulang.
Teruskan untuk memantau kredit anda, gunakan amalan keselamatan dalam talian yang baik, dan lindungi maklumat peribadi anda.
