Perbankan internet (Internet banking) merujuk kepada perkhidmatan perbankan yang disediakan oleh institusi kewangan melalui platform dalam talian. Servis ini membolehkan pelanggan mengakses akaun mereka, melakukan transaksi kewangan, dan mengurus hal-hal berkaitan perbankan dengan mudah dan cepat.
Antara kelebihan perbankan internet yang utama ialah menjadikan urusan perbankan menjadi lebih mudah, cepat dan menjimatkan kos. Menurut laporan tahunan Bank Negara Malaysia (BNM) 2022, terdapat peningkatan yang signifikan dalam penggunaan perkhidmatan e-pembayaran. Transaksi e-pembayaran meningkat sebanyak 31.5% pada tahun 2022, dengan setiap rakyat Malaysia melakukan purata 291 transaksi e-pembayaran.
Faedah Menggunakan Perbankan Atas Talian
Apakah Kelebihan Perbankan Internet?
Antara faedah dan kebaikan dalam menggunakan perbankan internet adalah seperti yang tersenarai di bawah:
Memudahkan Urusan Perbankan
Salah satu manfaat utama perbankan internet adalah kemudahan dan kecekapan yang ditawarkan. Pelanggan boleh mengakses akaun mereka pada bila-bila masa dan di mana-mana sahaja, selagi mereka mempunyai sambungan internet yang stabil.
Ini menjimatkan masa dan tenaga kerana pelanggan tidak perlu lagi pergi ke cawangan bank fizikal untuk menguruskan transaksi atau pertanyaan.
Perbankan internet membolehkan pelanggan melakukan pelbagai transaksi dengan cepat dan cekap. Mereka boleh memindahkan dana, membayar bil, membeli produk kewangan seperti insurans dan unit trust, serta memohon pinjaman atau kad kredit dalam masa yang singkat. Proses yang dipermudahkan ini meningkatkan kecekapan dan produktiviti pelanggan dalam menguruskan hal-hal kewangan mereka.
Ada satu kajian mengenai kepuasan pelanggan terhadap perkhidmatan perbankan internet oleh Anitha Rosland dan rakan-rakan dari Akademi Pengajian Islam, Universiti Malaya.
Kajian ini mendapati bahawa pelanggan berpuas hati dengan kualiti perkhidmatan perbankan internet, dan faktor responsif adalah pengaruh utama dalam kepuasan pelanggan
Menjamin Keselamatan Dan Memberi Perlindungan Kepada Pengguna
Aspek keselamatan dan perlindungan adalah keutamaan dalam perbankan internet. Bank-bank di Malaysia melabur dalam teknologi keselamatan yang canggih untuk memastikan data dan transaksi pelanggan sentiasa selamat dan terlindung. Keselamatan perbankan internet tidak boleh dikompromi.
Mengikut garis panduan yang dikeluarkan oleh BNM, semua bank di Malaysia perlu mematuhi piawaian keselamatan yang ketat, termasuk penyulitan data (data encryption), pengesahan identiti pelanggan (customer authentication), dan pemantauan transaksi masa nyata (real-time transaction monitoring).
Langkah-langkah keselamatan ini membantu mengurangkan risiko penipuan, pencurian identiti, dan aktiviti penggodam (hacking).
Selain itu, kebanyakan bank menawarkan ciri keselamatan tambahan seperti One-Time Password (OTP) dan notifikasi masa nyata untuk transaksi yang mencurigakan. Ciri-ciri ini memberikan pelanggan kawalan yang lebih baik terhadap akaun mereka dan membolehkan mereka bertindak dengan segera sekiranya terdapat aktiviti yang mencurigakan.
Keselamatan dan privasi adalah faktor signifikan yang mempengaruhi kepuasan pelanggan dalam perbankan dalam talian, menunjukkan pentingnya langkah-langkah keselamatan yang kuat untuk memupuk keyakinan pelanggan
Menjimatkan Kos
Perbankan internet juga menawarkan penjimatan kos yang signifikan kepada pelanggan. Kebanyakan bank di Malaysia tidak mengenakan caj atau mengenakan caj yang minimum untuk perkhidmatan perbankan internet, berbanding dengan caj yang dikenakan untuk transaksi di kaunter atau mesin ATM.
Sebagai contoh, Maybank, bank terbesar di Malaysia, tidak mengenakan sebarang caj untuk transaksi perbankan internet seperti pemindahan dana dan pembayaran bil. Sebaliknya, pelanggan dikenakan caj RM5 untuk setiap transaksi pemindahan dana di kaunter dan RM1 untuk pengeluaran wang di mesin ATM bank lain.
Menurut satu laporan oleh McKinsey & Company pada tahun 2019, pelanggan bank di Malaysia boleh menjimatkan purata RM500 setahun dengan menggunakan perbankan internet berbanding kaedah perbankan tradisional. Penjimatan ini terhasil daripada pengurangan caj transaksi, kos pengangkutan, dan masa yang diperlukan untuk melawat cawangan bank fizikal.
Penjimatan kos ini amat signifikan, terutamanya bagi individu dan perniagaan kecil yang sering melakukan transaksi perbankan. Ia membolehkan mereka mengalihkan sumber kewangan kepada keperluan lain dan meningkatkan kecekapan kewangan secara keseluruhan.
Menggalakan Inovasi dan Penambahbaikan
Perbankan internet di Malaysia sentiasa berkembang dan berinovasi untuk memenuhi keperluan pelanggan yang sentiasa berubah. Bank-bank tempatan dan antarabangsa berlumba-lumba untuk menawarkan ciri-ciri dan perkhidmatan baru yang meningkatkan pengalaman pelanggan dan menambah nilai kepada perkhidmatan mereka.
Antara inovasi terkini dalam perbankan internet di Malaysia termasuk integrasi dengan e-wallet seperti Boost dan GrabPay, perkhidmatan perbankan mudah alih (mobile banking) yang lebih komprehensif, dan pengenalan ciri-ciri berdasarkan kecerdasan buatan (artificial intelligence) seperti chatbot dan penganalisis kewangan peribadi.
Sebagai contoh, tahun 2022, CIMB Bank melancarkan perkhidmatan “CIMB OCTO,” sebuah platform perbankan mudah alih yang inovatif. CIMB OCTO direka untuk memberikan pengalaman perbankan yang lebih mudah, cepat, dan selamat kepada pelanggan. Antara ciri-ciri yang diperkenalkan termasuk pembukaan akaun dalam talian, penasihat kewangan maya berasaskan AI, dan integrasi dengan pelbagai perkhidmatan e-dagang. Aplikasi ini telah mendapat sambutan positif daripada pengguna, dengan lebih 4.5 juta pelanggan aktif secara digital.
Inovasi seperti ini meningkatkan lagi kelebihan perbankan internet, menjadikannya lebih mudah dan cekap untuk pelanggan.
Meluaskan Akses Kewangan
Perbankan internet juga memainkan peranan penting dalam memberikan akses kepada perkhidmatan perbankan dalam talian kepada penduduk yang tinggal di kawasan luar bandar atau berpendapatan rendah. Mereka dapat menikmati perkhidmatan perbankan yang sebelum ini sukar diakses.
Menurut laporan oleh Khazanah Research Institute (KRI) pada tahun 2021, kadar inklusi kewangan di Malaysia telah meningkat daripada 81% pada tahun 2011 kepada 95% pada tahun 2020.
Peningkatan ini sebahagiannya disebabkan oleh pertumbuhan pesat dalam perbankan internet dan mudah alih, yang memudahkan akses kepada perkhidmatan kewangan yang lebih mudah dan mampu milik bagi rakyat Malaysia.
Laporan ini menunjukkan bahawa inisiatif digital dan perbankan dalam talian telah memainkan peranan penting dalam meningkatkan tahap inklusi kewangan di negara ini.
Ini termasuk usaha untuk meningkatkan ketersediaan dan penggunaan teknologi perbankan, yang membolehkan lebih ramai individu, termasuk mereka di kawasan luar bandar, untuk menikmati perkhidmatan perbankan dengan lebih mudah.
Bank-bank di Malaysia juga bekerjasama dengan kerajaan dan organisasi bukan kerajaan (NGO) untuk mempromosikan literasi kewangan dan penggunaan perbankan internet dalam kalangan kumpulan yang kurang mendapat perkhidmatan perbankan.
Sebagai contoh, Bank Simpanan Nasional (BSN) telah bekerjasama dengan Kementerian Pembangunan Luar Bandar untuk mengadakan program pendidikan kewangan dan memperkenalkan perkhidmatan perbankan internet kepada masyarakat luar bandar.
Usaha-usaha ini membantu mengurangkan jurang digital dan memastikan bahawa manfaat perbankan internet dapat dinikmati oleh semua lapisan masyarakat di Malaysia, tanpa mengira latar belakang sosio-ekonomi atau lokasi geografi mereka.
Meningkat Produktiviti dan Merancakkan Pertumbuhan Ekonomi
Perbankan internet juga menyumbang kepada peningkatan produktiviti dan pertumbuhan ekonomi di Malaysia. Dengan membolehkan individu dan perniagaan menguruskan hal-hal kewangan mereka dengan lebih cekap, perbankan internet membebaskan masa dan sumber untuk dilaburkan dalam aktiviti yang lebih produktif.
Menurut kajian oleh Bank Dunia pada tahun 2020, peningkatan 1% dalam penggunaan perkhidmatan kewangan digital seperti perbankan internet boleh meningkatkan Keluaran Dalam Negara Kasar (KDNK) sesebuah negara sebanyak 0.03%.
Dalam konteks Malaysia, ini boleh diterjemahkan kepada pertumbuhan ekonomi tambahan sebanyak RM1.2 bilion setahun, berdasarkan KDNK negara pada tahun 2022.
Kajian ini menunjukkan bahawa peningkatan dalam inklusi kewangan dan penggunaan perkhidmatan kewangan digital boleh memberikan kesan positif yang signifikan terhadap ekonomi sesebuah negara dengan meningkatkan akses kepada perkhidmatan kewangan bagi populasi yang lebih luas.
Selain itu, perbankan internet juga memudahkan transaksi rentas sempadan dan perdagangan antarabangsa. Ia membolehkan perniagaan Malaysia mengakses pasaran global dengan lebih mudah dan cekap, seterusnya meningkatkan daya saing dan potensi pertumbuhan mereka.
Kerajaan Malaysia memang telah mengiktiraf potensi perbankan internet dalam memacu pertumbuhan ekonomi.
Dalam Rancangan Malaysia Ke-12 (RMK-12) yang dilancarkan pada tahun 2021, kerajaan telah menggariskan pelbagai inisiatif untuk mempromosikan penggunaan perkhidmatan kewangan digital, termasuk perbankan internet, sebagai sebahagian daripada strategi untuk mempercepat transformasi digital negara dan mencapai status negara berpendapatan tinggi menjelang 2025.
Menurut dokumen RMK-12, fokus diberikan kepada mempercepat penerimagunaan teknologi dan inovasi, memperkukuh ketersambungan digital, serta meningkatkan infrastruktur digital untuk menyokong pertumbuhan ekonomi digital Malaysia. Salah satu sasaran utama adalah untuk ekonomi digital menyumbang sebanyak 25.5% kepada KDNK negara menjelang 2025.
Apakah Keburukan Perbankan Internet?
Walaupun mempunyai faedah dan manfaat yang banyak, Perbankan Internet juga ada kekurangan daripada beberapa aspek. Antara keburuan perbankan Internet adalah seperti berikut:
Terdedah Kepada Risiko Keselamatan Siber
Walaupun bank-bank melabur dalam langkah-langkah keselamatan yang canggih, perbankan internet masih terdedah kepada ancaman keselamatan siber seperti penipuan, pencurian identiti, dan serangan penggodam.
Pelanggan perlu berwaspada dan mengamalkan amalan keselamatan yang baik, seperti menggunakan kata laluan yang kuat dan tidak berkongsi maklumat sulit dengan pihak ketiga.
Kebergantungan kepada Teknologi
Perbankan internet sangat bergantung kepada teknologi seperti internet dan peranti elektronik. Gangguan internet, kerosakan pelayan, atau masalah peranti boleh menyebabkan pelanggan tidak dapat mengakses akaun mereka atau melakukan transaksi penting pada masa yang diperlukan.
Kurang Interaksi Peribadi
Perbankan internet mengurangkan interaksi peribadi antara pelanggan dan kakitangan bank. Ini boleh menjadi cabaran bagi pelanggan yang lebih selesa berurusan secara bersemuka atau memerlukan nasihat kewangan yang lebih mendalam dan personal.
Sukar Untuk Golongan Warga Emas
Golongan warga emas atau mereka yang kurang celik teknologi mempunyai kesukaran menggunakan Internet Banking.
Bank-bank perlu menyediakan sokongan dan panduan yang mencukupi untuk memastikan semua pelanggan dapat menggunakan perkhidmatan dalam talian dengan selesa.
Potensi Kesilapan Pengguna
Perbankan internet memerlukan pelanggan untuk memasukkan maklumat dan arahan dengan tepat. Kesilapan seperti salah memasukkan nombor akaun atau jumlah transaksi boleh menyebabkan transaksi yang tidak diingini atau kerugian kewangan.
Dikenakan Had Transaksi
Kadangkala, bank mengenakan had ke atas jumlah atau kekerapan transaksi yang boleh dilakukan melalui perbankan internet atas sebab keselamatan. Ini boleh menjadi kekangan bagi pelanggan yang perlu melakukan transaksi berjumlah besar atau kerap.
Berdepan Isu Teknikal dan Downtime
Seperti mana-mana sistem berasaskan teknologi, perbankan internet tidak terlepas daripada mengalami isu teknikal atau downtime sekali-sekala. Ini boleh menyebabkan kesulitan dan kelewatan bagi pelanggan yang perlu melakukan transaksi atau mengakses akaun mereka dengan segera.
Berpotensi Digunakan Untuk Penipuan
Kemudahan perbankan internet juga boleh membawa kepada potensi penyalahgunaan, seperti penipuan atau pengubahan wang haram. Penjenayah boleh memanfaatkan kelemahan dalam sistem atau manipulasi pengguna untuk tujuan yang menyalahi undang-undang.
Cawangan Bank Fizikal Berkurang
Peralihan kepada perbankan internet boleh menyebabkan penyusutan rangkaian cawangan bank fizikal, terutamanya di kawasan luar bandar atau berpenduduk rendah.
Ini boleh memberi kesan kepada masyarakat yang masih bergantung kepada perkhidmatan perbankan bersemuka atau mereka yang nilai interaksi peribadi dengan kakitangan bank.
Bank-bank, kerajaan, dan masyarakat perlu bekerjasama untuk meminimumkan risiko, meningkatkan perlindungan pengguna, dan memastikan bahawa perbankan internet kekal selamat dan boleh diakses oleh semua lapisan masyarakat di Malaysia.
Apa Beza “Perbankan Internet” dan “Digital Bank”?
Walaupun “perbankan internet” dan “bank digital” kedua-duanya melibatkan penyediaan perkhidmatan perbankan melalui saluran dalam talian, terdapat beberapa perbezaan penting antara keduanya.
Perbankan internet merujuk kepada keupayaan pelanggan untuk mengakses perkhidmatan perbankan melalui laman web atau aplikasi mudah alih bank tradisional, yang juga mengekalkan cawangan fizikal.
Sebaliknya, bank digital beroperasi sepenuhnya dalam persekitaran dalam talian tanpa sebarang cawangan fizikal, dan direka dari asas sebagai institusi kewangan digital.
Di Malaysia, terdapat 5 bank digital yang mendapat lesen daripada Bank Negara Malaysia (BNM) iaitu GXBank Berhad (GXBank), Boost Bank Berhad (Boost Bank), SeaBank Malaysia, AEON Bank Berhad, dan KAF Investment Bank Berhad.
Senarai Perbankan Atas Talian di Malaysia
Perkhidmatan perbankan internet boleh diakses melalui laman web dan aplikasi mudah alih untuk pengguna menguruskan kewangan. Pengguna perbankan dalam talian dapat melalukan transaksi kewangan seperti pemindahan wang, pembayaran bil dan semakan baki akaun. Senarai perbankan Internet di Malaysia adalah seperti berikut:
Maybank
Maybank2u ialah perkhidmatan perbankan internet yang ditawarkan oleh Maybank. Platform ini membolehkan pelanggan melakukan pelbagai transaksi perbankan seperti pemindahan wang, pembayaran bil, semakan baki akaun, dan pengurusan kad kredit secara dalam talian.
Secure2u pula merupakan ciri keselamatan tambahan yang diperkenalkan oleh Maybank untuk meningkatkan perlindungan transaksi dalam talian. Ia berfungsi sebagai kaedah pengesahan dua faktor untuk meluluskan transaksi penting seperti pemindahan wang atau pembayaran bil yang melebihi had tertentu.
Apabila pelanggan memulakan transaksi melalui Maybank2u, mereka akan menerima notifikasi melalui aplikasi Secure2u di telefon pintar mereka untuk meluluskan transaksi tersebut. Ini memberikan lapisan keselamatan tambahan dan membantu mencegah transaksi tanpa kebenaran.
Bank Simpanan Nasional (BSN)
BSN (Bank Simpanan Nasional) menawarkan perkhidmatan perbankan internet yang dikenali sebagai myBSN. Platform ini membolehkan pelanggan BSN menjalankan pelbagai urusan perbankan secara dalam talian dengan mudah dan selamat. Melalui myBSN, pengguna boleh menyemak baki akaun, membuat pemindahan wang, membayar bil, menguruskan simpanan, dan melakukan pelbagai transaksi kewangan lain tanpa perlu ke cawangan bank.
Untuk meningkatkan keselamatan dan memudahkan pengesahan transaksi, BSN menggunakan myBSN app sebagai kaedah utama untuk meluluskan transaksi dalam talian. Apabila pelanggan melakukan transaksi yang memerlukan pengesahan tambahan melalui perbankan internet BSN, mereka akan menerima notifikasi pada aplikasi myBSN di telefon pintar mereka.
Pelanggan kemudiannya boleh membuka aplikasi tersebut untuk menyemak butiran transaksi dan meluluskannya dengan segera. Kaedah ini lebih selamat berbanding dengan penggunaan SMS, kerana ia mengelakkan risiko pemalsuan SMS dan memberikan pelanggan kawalan penuh terhadap pengesahan transaksi mereka melalui aplikasi yang terjamin.
CIMB Bank
CIMB Bank menawarkan perkhidmatan perbankan digital yang dikenali sebagai CIMB Clicks. Platform ini membolehkan pengguna melakukan pelbagai transaksi perbankan secara dalam talian dengan mudah dan selamat. Melalui CIMB Clicks, pelanggan boleh menyemak baki akaun, membuat pemindahan wang, membayar bil, menguruskan kad kredit, melabur dalam unit amanah, dan banyak lagi.
CIMB menggunakan fungi SecureTAC dalam aplikasi CIMB OCTO sebagai kaedah pengesahan transaksi kad debit/kredit dalam talian. Apabila pelanggan memulakan transaksi yang memerlukan pengesahan tambahan melalui CIMB Clicks, mereka akan menerima notifikasi pada aplikasi SecureTAC di telefon pintar mereka. Pengguna kemudian boleh menyemak butiran transaksi dan meluluskannya dengan memasukkan kod TAC yang dijana dalam aplikasi tersebut.
Ciri ini meningkatkan keselamatan transaksi dalam talian dengan memerlukan pengguna untuk mengesahkan pembelian mereka secara langsung melalui aplikasi CIMB OCTO, memberikan lapisan perlindungan tambahan terhadap penipuan dan memastikan bahawa hanya transaksi yang dibenarkan oleh pemegang kad yang diluluskan.
Kesimpulan
Perbankan internet telah membawa transformasi yang signifikan dalam cara rakyat Malaysia menguruskan kewangan mereka.
Dengan kemudahan, kecekapan, keselamatan, dan penjimatan kos yang ditawarkan, perbankan internet telah menjadi pilihan utama bagi majoriti rakyat Malaysia.
