8 Ciri-ciri Kata Laluan Yang Kuat

Kata laluan (password) adalah satu siri aksara, termasuk huruf, nombor, dan simbol, yang digunakan untuk mengesahkan identiti seseorang dan membenarkan akses kepada sistem, perkhidmatan, atau sumber yang dilindungi. Ia berfungsi sebagai kunci digital yang memastikan hanya pengguna yang sah sahaja dapat memasuki atau menggunakan sumber yang dikawal.

Kata laluan bertindak sebagai lapisan keselamatan untuk melindungi akaun dan data daripada akses yang tidak dibenarkan. Ia membantu menghalang pihak yang tidak bertanggungjawab daripada memasuki sistem atau akaun yang dilindungi. Ia perlu dirahsiakan dan tidak dikongsi dengan sesiapa kerana maklumat sulit hanya diketahui oleh pemilik akaun sahaja bagi memastikan keselamatan dan privasi.

Apakah Ciri-ciri Kata Laluan Yang Kuat?

Memahami sifat kata laluan yang kuat dan baik dapat membantu pengguna melindungi akaun dengan lebih berkesan. Berikut adalah ciri-ciri kata laluan yang kuat:

Kerumitan

Ciri pertama kata laluan yang kuat adalah kerumitan (complexity). Kata laluan yang rumit merangkumi kombinasi huruf besar dan kecil, nombor, dan aksara khas.

Kepelbagaian jenis aksara ini menjadikan kata laluan lebih sukar untuk diteka atau digodam oleh pihak yang tidak bertanggungjawab. Contohnya, kata laluan seperti “P@ssw0rd123” adalah lebih selamat berbanding “password123” kerana ia mengandungi huruf besar, nombor, dan aksara khas.

Panjang

Panjang (length) kata laluan juga memainkan peranan penting dalam menentukan kekuatannya. Kata laluan yang lebih panjang, biasanya melebihi 12 hingga 14 aksara, adalah lebih selamat kerana ia meningkatkan bilangan kombinasi yang mungkin.

Ini menjadikan serangan brute-force, di mana penyerang mencuba pelbagai kombinasi kata laluan secara sistematik, menjadi lebih sukar. Sebagai contoh, kata laluan seperti “ilovecatsanddogs” adalah lebih selamat berbanding “ilovecats” disebabkan panjangnya.

Keunikan

Selain itu, keunikan (uniqueness) adalah ciri penting kata laluan yang kuat. Setiap akaun atau perkhidmatan yang digunakan harus mempunyai kata laluan yang berbeza.

Penggunaan kata laluan yang sama merentas pelbagai akaun meningkatkan risiko keselamatan. Sekiranya satu akaun terjejas, akaun lain yang menggunakan kata laluan yang sama juga akan terdedah kepada ancaman. Oleh itu, adalah penting untuk mempunyai kata laluan unik untuk setiap akaun.

Ketidakbolehramalan

Ketidakbolehramalan (unpredictability) juga merupakan aspek penting dalam mewujudkan kata laluan yang kuat.

Kata laluan harus dijanakan secara rawak dan tidak mudah diteka. Elakkan penggunaan corak yang boleh diramal seperti “123456”, “qwerty”, atau perkataan lazim seperti “password”.

Kata laluan juga tidak harus mengandungi maklumat peribadi seperti tarikh lahir, nama, atau ulang tahun, kerana maklumat ini mudah diteka oleh penyerang.

Kebolehingatan

Walaupun kata laluan harus rumit dan unik, ia juga perlu mudah diingat oleh pengguna. Jangan lupakan aspek kebolehingatan (memorability).

Kata laluan yang terlalu sukar untuk diingat boleh menyebabkan pengguna menuliskannya atau menggunakan kata laluan yang lebih mudah dan kurang selamat.

Teknik seperti menggunakan frasa laluan, iaitu menggabungkan beberapa perkataan yang tidak berkaitan, boleh membantu mengimbangi kerumitan dan kebolehingatan. Contohnya, “kucing biru makan roti” adalah lebih selamat dan mudah diingat berbanding “KBmr1234!”.

Kemaskini Kata Laluan Secara Berkala

Pengemaskinian kata laluan secara berkala (regular updating) juga boleh membantu melindungi akaun daripada akses tanpa kebenaran yang berterusan.

Walau bagaimanapun, perubahan kata laluan yang terlalu kerap mungkin menyebabkan pengguna memilih kata laluan yang lebih lemah dan mudah diingat. Oleh itu, adalah lebih disyorkan untuk menggunakan kata laluan yang kukuh dan rumit serta menukarnya apabila terdapat keperluan atau risiko kebocoran.

Tiada Maklumat Peribadi

Ciri lain kata laluan yang kuat adalah ketiadaan maklumat peribadi (absence of personal information). Kata laluan tidak harus mengandungi data peribadi yang mudah dikaitkan dengan pengguna, seperti nama, tarikh lahir, atau nombor kad pengenalan.

Maklumat ini sering tersedia dalam talian atau mudah diteka oleh pihak yang berniat jahat, menjadikan kata laluan yang mengandungi data peribadi lebih berisiko.

Penggunaan Perkataan Bukan Daripada Kamus

Penggunaan perkataan bukan daripada kamus (use of non-dictionary words) adalah ciri penting kata laluan yang kuat. Kata laluan tidak harus terdiri daripada perkataan lengkap yang terdapat dalam kamus, kerana ini membuatkannya terdedah kepada serangan kamus di mana penyerang menggunakan senarai perkataan lazim untuk meneka kata laluan.

Menggabungkan perkataan yang tidak berkaitan atau memasukkan kesilapan ejaan yang disengajakan dapat meningkatkan keselamatan kata laluan.

Dengan mengutamakan ciri-ciri seperti kerumitan, panjang, keunikan, ketidakbolehramalan, kebolehingatan, perubahan berkala, ketiadaan maklumat peribadi, dan penggunaan perkataan bukan kamus, pengguna dapat mencipta kata laluan yang selamat dan berkesan.

Bagaimana Cara Pemulihan Kata Laluan?

Pemulihan kata laluan adalah proses yang membenarkan pengguna memulihkan atau menetapkan semula kata laluan mereka jika mereka terlupa atau tidak dapat mengakses akaun mereka.

Walaupun ia merupakan ciri penting untuk memastikan kebolehcapaian, proses pemulihan kata laluan harus dirancang dan dilaksanakan dengan teliti untuk mengelakkan ancaman keselamatan.

Klik Pautan Reset Password Yang Sudah Expire

Salah satu pendekatan pemulihan kata laluan yang selamat adalah menggunakan pautan tetapan semula kata laluan yang luput. Apabila pengguna meminta penetapan semula kata laluan, sistem akan menghantar pautan unik ke e-mel atau nombor telefon berdaftar mereka.

Pautan ini sah untuk tempoh masa yang singkat, biasanya beberapa jam, dan hanya boleh digunakan sekali. Sebaik sahaja pengguna mengikuti pautan, mereka akan diminta untuk mencipta kata laluan baharu, yang mesti mematuhi keperluan kerumitan yang ditetapkan.

Jawab Soalan Keselamatan

Selain menggunakan pautan tetapan semula kata laluan, kaedah pengesahan identiti tambahan juga boleh digunakan dalam proses pemulihan kata laluan.

Ini mungkin termasuk menjawab soalan keselamatan yang telah ditentukan oleh pengguna semasa menyediakan akaun, atau memberikan maklumat pengenalan peribadi seperti nombor kad pengenalan atau tarikh lahir.

Walau bagaimanapun, berhati-hati perlu diambil dalam menggunakan soalan keselamatan, kerana jawapannya kadangkala boleh diteka atau diperoleh melalui kejuruteraan sosial.

Hubungi Kakitangan Sokongan atau Khidmat Pelanggan

Untuk sistem atau akaun yang sangat sensitif, pemulihan kata laluan mungkin memerlukan kaedah pengesahan yang lebih kukuh, seperti menghubungi kakitangan sokongan secara peribadi atau hadir secara fizikal untuk pengesahan identiti.

Walaupun langkah-langkah ini mungkin susah bagi pengguna, ia memberikan perlindungan tambahan terhadap akses yang tidak dibenarkan.

Cara Melindungi Akaun Daripada Ancaman Keselamatan

Memahami ancaman keselamatan yang berkaitan dengan kata laluan adalah penting untuk melindungi akaun dan data dengan berkesan. Penyerang menggunakan pelbagai teknik untuk mengatasi langkah keselamatan kata laluan, dan kesedaran tentang taktik ini boleh membantu individu dan organisasi mengambil langkah berjaga-jaga yang sesuai.

Brute-Force

Salah satu ancaman yang paling biasa terhadap keselamatan kata laluan adalah serangan brute-force. Dalam serangan ini, penyerang menggunakan algoritma atau alat automatik untuk mencuba pelbagai kombinasi kata laluan sehingga menemui yang betul.

Serangan brute-force boleh sangat berkesan terhadap kata laluan yang lemah atau mudah diteka, seperti perkataan kamus atau frasa lazim.

Satu lagi ancaman yang berkaitan adalah serangan kamus, yang menyasarkan kata laluan yang terdiri daripada perkataan biasa atau frasa yang sering digunakan.

Penyerang menggunakan senarai perkataan yang diketahui umum, seperti kamus atau pangkalan data kata laluan yang bocor, untuk mencuba pelbagai kombinasi sehingga berjaya log masuk.

Serangan kamus boleh mengatasi kata laluan yang lebih kompleks berbanding serangan brute-force, kerana ia menumpukan pada corak yang lebih mungkin digunakan oleh manusia.

Phishing

Phishing adalah satu lagi kaedah lazim yang digunakan oleh penyerang untuk mendapatkan kata laluan. Dalam serangan phishing, penyerang menghantar e-mel atau mesej yang kelihatan sah, sering kali berpura-pura sebagai organisasi yang dipercayai, untuk memperdaya mangsa agar mendedahkan kata laluan mereka.

Mesej ini mungkin termasuk pautan ke laman web palsu yang kelihatan hampir sama dengan tapak web yang sah, di mana pengguna diminta untuk memasukkan kelayakan log masuk mereka.

Kejuruteraan Sosial

Serangan kejuruteraan sosial juga boleh digunakan untuk mengatasi keselamatan kata laluan. Dalam kes ini, penyerang memanipulasi atau memperdaya individu untuk mendedahkan kata laluan mereka, sering kali dengan berpura-pura sebagai kakitangan sokongan teknikal atau pihak berkuasa lain.

Penyerang mungkin menggunakan maklumat yang tersedia secara terbuka tentang mangsa, seperti daripada media sosial, untuk membina kepercayaan dan menjadikan permintaan mereka lebih meyakinkan.

Pelanggaran Data

Selain itu, kata laluan boleh dikompromikan melalui pelanggaran data, di mana penyerang mendapat akses tidak sah kepada pangkalan data kata laluan organisasi.

Jika kata laluan tidak disulitkan dengan betul atau jika teknik penyulitan yang lemah digunakan, penyerang mungkin dapat mentafsir kata laluan yang dicuri.

Ini menekankan pentingnya penyulitan kata laluan yang kukuh dan penggunaan teknik seperti pengekodan dan salting untuk melindungi kata laluan yang disimpan.

Macam Mana Nak Buat Kesedaran Keselamatan Tentang Kepentingan Penjagaan Kata Laluan?

Pendidikan dan kesedaran berkenaan penggunaan kata laluan yang baik memainkan peranan penting dalam memastikan keselamatan siber terjaga.

Walaupun organisasi boleh melaksanakan langkah keselamatan teknikal yang canggih, pengguna kekal sebagai barisan pertahanan yang kritikal.

Dengan mendidik pengguna tentang kepentingan kata laluan yang kuat dan tabiat kebersihan siber yang betul, organisasi dapat mengurangkan risiko pelanggaran keselamatan dengan ketara.

Program kesedaran keselamatan yang berkesan harus merangkumi pelbagai topik yang berkaitan dengan kata laluan, termasuk:

1. Kepentingan menggunakan kata laluan yang kuat dan unik untuk setiap akaun.
2. Teknik untuk mencipta kata laluan yang kukuh, seperti menggunakan kombinasi huruf, nombor, dan aksara khas.
3. Risiko berkongsi kata laluan atau menggunakan kata laluan yang sama merentas pelbagai akaun.
4. Faedah menggunakan alat pengurusan kata laluan untuk menjana dan menyimpan kata laluan dengan selamat.
5. Pentingnya melaksanakan pengesahan dua faktor apabila tersedia.
6. Cara mengenal pasti dan melaporkan aktiviti atau komunikasi yang mencurigakan, seperti e-mel phishing.

Latihan kesedaran keselamatan boleh disampaikan melalui pelbagai kaedah, termasuk modul dalam talian, seminar secara langsung, kempen e-mel berkala, dan sumber intranet.

Dengan menggunakan pelbagai kaedah penyampaian dapat membantu memastikan mesej itu berkesan kepada pelbagai jenis pelajar dan menggalakkan pengekalan jangka panjang.

Selain itu, latihan kesedaran keselamatan tidak boleh menjadi aktiviti satu kali sahaja. Oleh kerana ancaman keselamatan siber sentiasa berubah, latihan tersebut perlu dilakukan secara berterusan dan dikemas kini dengan maklumat baharu apabila perlu. Mewujudkan budaya kesedaran keselamatan yang kukuh memerlukan komunikasi, pendidikan, dan pengukuhan yang berterusan.

Untuk menilai keberkesanan program kesedaran keselamatan, organisasi boleh menjalankan ujian phishing simulasi, menilai insiden keselamatan yang berkaitan dengan kata laluan, dan mendapatkan maklum balas daripada pekerja.

Apa Beza Kata Laluan dan Frasa Laluan?

Frasa laluan telah mendapat populariti sebagai alternatif kepada kata laluan tradisional. Tidak seperti kata laluan, yang biasanya terdiri daripada satu perkataan atau gabungan aksara yang pendek, frasa laluan adalah satu siri perkataan yang lebih panjang. Contoh frasa laluan mungkin seperti “singa comel memakai topi di atas bangunan”.

Kelebihan utama frasa laluan adalah kebolehingatan. Frasa yang bermakna jauh lebih mudah untuk diingat oleh pengguna berbanding rentetan aksara rawak.

Ini menggalakkan penggunaan kata laluan yang unik untuk setiap akaun, kerana pengguna tidak perlu bergantung pada penggunaan semula kata laluan atau corak yang mudah diteka untuk membantu mereka mengingati.

Selain itu, frasa laluan yang cukup panjang boleh menawarkan tahap keselamatan yang setanding atau lebih baik berbanding kata laluan yang lebih pendek.

Setiap aksara tambahan dalam frasa laluan meningkatkan bilangan kombinasi yang mungkin secara eksponen, menjadikannya lebih sukar untuk diteka atau digodam oleh pihak yang berniat jahat. Frasa laluan yang mengandungi 20 hingga 30 aksara atau lebih dianggap sangat selamat.

Walau bagaimanapun, sila pastikan frasa laluan yang dipilih masih cukup rawak dan tidak terdiri daripada ungkapan atau petikan yang diketahui umum. Frasa yang terlalu biasa atau sering digunakan mungkin terdedah kepada serangan kamus yang menyasarkan frasa lazim.

Menggabungkan perkataan yang tidak berkaitan, memasukkan ejaan yang salah, atau menyertakan aksara khas boleh membantu meningkatkan keselamatan frasa laluan.

Pengurusan Kata Laluan

Menguruskan pelbagai kata laluan untuk akaun yang berbeza boleh menjadi satu tugas yang mencabar. Dengan peningkatan bilangan perkhidmatan dalam talian yang digunakan oleh seseorang individu, menjadi semakin sukar untuk mengingati kata laluan unik bagi setiap akaun. Alat pengurusan kata laluan seperti LastPass, 1Password, atau Dashlane dapat membantu menguruskan password dengan lebih baik.

Fungsi

1. Pengurus kata laluan berfungsi sebagai repositori selamat untuk menyimpan dan mengurus kata laluan pengguna. Ia membolehkan pengguna menjana kata laluan yang kukuh dan unik untuk setiap akaun, tanpa perlu mengingatnya secara manual.
2. Pengguna hanya perlu mengingati satu kata laluan utama untuk mengakses alat pengurusan kata laluan, yang kemudiannya akan mengisi kata laluan yang berkaitan secara automatik apabila diperlukan.
3. Selain memudahkan penggunaan kata laluan yang unik untuk setiap akaun, alat pengurusan kata laluan juga menawarkan ciri keselamatan tambahan.
4. Ini termasuklah penyulitan kata laluan, penyegerakan merentas peranti, dan pemeriksaan kesihatan kata laluan yang mengesan kata laluan yang lemah atau digunakan berulang kali.

Dengan menggunakan alat pengurusan kata laluan yang selamat dan boleh dipercayai, pengguna dapat meningkatkan keselamatan akaun mereka dengan ketara sambil mengurangkan beban untuk mengingati pelbagai kata laluan.